Vijesti
Društvo i ekonomija
Alarmantan rast vanjskog duga FBiH
12.09.2011. 12:00
Izvor: Moje vijesti
Alarmantan rast vanjskog duga FBiH
Ukupan dug Federacije BiH, zaključno sa posljednjim danom prošle godine, iznosi pet milijardi 325 miliona i 400 hiljada KM.
Od toga, na vanjski dug odnosi se tri milijarde 865 miliona 84 hiljade KM, a na procijenjeni unutrašnji dug otpada milijarda 459 miliona 56 hiljada KM. Podaci su to iz informacije o vanjskom i unutrašnjem dugu FBiH na dan 31. decembar 2010. godine koja će se uskoro naći pred članovima oba doma federalnog Parlamenta.
Ukupan dug u FBiH je na kraju prošle godine za oko 483 miliona KM veći nego što je to bilo godinu prije. Glavni razlog povećanja ukupnog duga u jednogodišnjem periodu za navedeni iznos je povećanje vanjskog duga FBiH za 557 miliona KM, dok je istovremeno došlo do smanjenja unutrašnjeg duga za 73,7 miliona KM, piše Oslobođenje.
Napomenimo da je vanjski dug nastao zaduživanjem BiH, odnosno FBiH kod različitih bilateralnih i multilateralnih inostranih kreditora, dok unutrašnji dug čine obaveze FBiH prema fizičkim (građanima) i pravnim licima, utvrđene Zakonom o dugu, zaduživanju i garancijama, nastale zaduživanjem u zemlji.
Iako nominalni iznos ukupnog duga FBiH nije previsok, trend rasta, pogoršana ročna struktura uzrokovana povlačenjem sredstava od Međunarodnog monetarnog fonda i namjena zaduživanja u posljednje dvije godine koja se, prije svega, odnosila na finansiranje budžetskog deficita, upućuje na posebnu pažnju, navedeno je u informaciji koju je sačinilo Ministarstvo finansija FBiH.
U informaciji je posebno skrenuta pažnja na projekciju duga u narednom periodu, dakle 2011 – 2014. godina, te na plan servisiranja tih obaveza.
Iz svega prezentiranog, vidljivo je da će se trend povećanja vanjskog duga nastaviti, a najviše zahvaljujući novim, nedavno odobrenim kreditima i zaduženjima, čija otplata će, izvjesno je, početi u skorije vrijeme.
Učešće vanjskog duga u ukupnom dugu FBiH se konstantno povećava, tako da je od 31. 12. 2006, kada je iznosilo 55,69 posto, tokom godina rastao, da bi na kraju ovog izvještajnog perioda iznosilo 72,59 posto ukupnog duga u FBiH, upozorava Ministarstvo.
Napominju, pak, da se i dalje sve obveze po vanjskom i unutrašnjem dugu FBiH redovno servisiraju i po tom je osnovu u 2010. plaćeno 287,8 miliona KM, od čega za servis vanjskog duga195,7 miliona, a na servis unutrašnjeg duga 92,06 miliona KM.
Određenim zakonskim rješenjima FBiH je u 2009. godini uspjela smanjiti unutrašnji dug, što je imalo pozitivan uticaj na ukupnu zaduženost, no trend rasta vanjskog duga je nastavljen.
Povećanje vanjskog duga u odnosu na 2009. godinu, prije svega, uzrokovano je povlačenjem tranši po trećem standby aranžmanu s MMF-om, u iznosu 236,75 miliona KM, te kredita Svjetske banke za budžetsku podršku od 94,53 miliona KM, kao i kredita EBRD (Evropskabanka za obnovu i razvoj) i EIB-a (Evropska investiciona banka) od 130,71 milion KM, navodi se u informaciji.
Zakonom je u FBiH ograničena visina ukupnog zaduženja, a prema procjeni iz informacije, maksimalan servis duga FBiH bi mogao iznositi 423,96 miliona KM. Ministarstvo navodi da se obaveze koje dospijevaju u 2011. godini izmiruju iz federalnog budžeta od 290,29 miliona KM, servis duga i dalje se kreće u okviru zakonskog ograničenja.
Međutim, ukoliko izostane planirani rast budžetskih prihoda u naredne dvije godine, s obzirom na ročnost povučenih sredstava MMF-a, već od 2013. godine servisiranje duga bi moglo premašiti navedeni limit, navode u Ministarstvu finansija.
Tako bi dug koji se servisira iz budžeta u 2012. mogao biti povećan na oko 338 miliona, 2013. na oko 466 miliona, da bi u 2014. dostigao iznos 529 miliona.
Sve ovo naći će se pred članovima Parlamenta, čija većinska podrška je potrebna svakom novom zaduženju FBiH. Dosad se ruka na kredite dizala prilično olako, kako će biti u novom mandatu, odlučit će novi saziv zakonodavnog organa,u čemu će im, za nadati se, pomoći i upozoravajući podaci iz informacije Ministarstva finansija.