Željeznice Federacije Bosne i Hercegovine zabilježile u prva dva mjeseca 2013. godine nezapamćen rekord u prevozu robe u posljednjih osam godina, a paradoksalno je da željezničari još nisu dobili ni januarsku platu.
U cilju tačnog i objektivnog informisanja javnosti, važno je napomenuti da su Željeznice Federacije Bosne i Hercegovine u posljednje tri godine popravile poslovni rezultat za cca 20 miliona KM godišnje. Na osnovu toga uspostavljena je potpuna likvidnost poslovanja i redovnost isplate plata.
Nažalost, ovaj pozitivni trend prekinut je sa 31.decembra 2012. godine. Naime, prestankom važenja Zakona o finansijskoj konsolidaciji javnih preduzeća, ŽFBiH moraju iz vlastitih sredstava da obezbijede, svaki mjesec, dodatnih 2,5 miliona KM ili 30 miliona KM godišnje, što je u novonastalim okolnostima nemoguće ostvariti.
Uprava ŽFBiH je tokom 2012. godine vodila intenzivne aktivnosti prema Vladi FBiH u pravcu traženja rješenja za održiv model finansiranja željeznica, a paralelno s time i za produženje važenja Zakona o finansijskoj konsolidaciji ŽFBiH, dok se ne nađe takav model kako bi se ovaj pozitivan trend održao i unaprijedio.
Međutim, ovi prijedlozi nisu dovoljno ozbiljno shvaćeni, niti prihvaćeni i rezultat toga je upravo onakav kakav je Uprava ŽFBiH i predviđala, a to su: poremećaj likvidnosti, kašnjenje plate, te ukoliko se ubrzo ne iznađu kvalitetna rješenja, nastupit će ozbiljni poremećaji u poslovanju i biće zaustavljeni svi pozitivni procesi i uspon kompanije sa nesagledivim posljedicama.
Rezime sadašnje pozicije je takav da u navedenim okolnostima nema redovnosti isplate plate u Željeznicama FBiH u 2013. godini, jer se mora po zakonu isplatiti bruto plata sa svim doprinosima.
Ako tome dodamo činjenicu da Vlada FBiH još nije uplatila nijednu zakonom obaveznu mjesečnu tranšu za ovu godinu i da nastavlja kontinuitet prosječnog kašnjenja od tri mjesečne tranše iz 2012. godine, što iznosi kašnjenje od cca 5,1 milion KM, koliko i sada duguje, te da mjesečne anuitete po dugoročnom kreditu u iznosu od 1,15 milion KM plaćaju ŽFBiH iz vlastitih prihoda, onda je jasno gdje leže pravi uzroci ovakvog stanja i zašto nema plata u Željeznicama FBiH u 2013. godini.
Od 2008. godine, donošenjem Zakona o finansijskoj konsolidaciji ŽFBiH stvorena je mogućnost za isplatu neto plate i bez obzira na tu zakonsku mogućnost i na isti nivo godišnjeg finansiranja iz Budžeta (cca 22 miliona KM/god) do polovine 2010. godine, nije uspostavljen trend redovne isplate plate i tekuće likvidnosti. I upravo kada je ova Uprava uspostavila trend redovne isplate plata i likvidnosti pod identičnim uslovima finansiranja i važećih zakona, te zakonske okolnosti su se promijenile.
Dakle, plate u Željeznicama FBiH su upitne, jer Vlada FBiH još nije uplatila nijednu zakonom obaveznu tranšu. Otežavajuća okolnost za isplatu plata željezničarima jeste i činjenica da Zakon o finansijskoj konsolidaciji ŽFBiH nije produžen. To znači da je Poslodavac obavezan isplaćivati uposlenicima bruto plate, a ne neto, kao što je bio slučaj u prethodnih pet godina, kada je Vlada FBiH preuzela na sebe obavezu uplate svih doprinosa željezničarima, a prema Zakonu o finansijskoj konsolidaciji ŽFBiH.
Dodatni problem je što Vlada FBiH u cjelosti ne ispunjava svoje zakonske obaveze po osnovu Zakona o finansiranju održavanja željezničke infrastrukture i sufinansiranju putničkog i kombinovanog saobraćaja. Implementacija ova dva zakona su od krucijalne važnosti za opstojnost ŽFBiH.
Mora se napomenuti da su uslovi poslovanja zbog nezapamćene recesije dodatno opterećivale poslovanje Željeznica FBiH u navedenom razdoblju, kao i politička previranja koja se direktno reflektuju na javna preduzeća. Ipak, i u takvim okolnostima Željeznice FBiH ostvarile su značajno bolje rezultate u odnosu na prethodne godine.
U takvom, nikad gorem i težem, ekonomskom i političkom ambijentu, Željeznice FBiH ostvaruju odlične poslovne rezultate. Naime, u januaru 2013. godine prevezeno je 740.394 tone robe, što je u odnosu na isti period prošle godine više za 13 posto, a u odnosu na Plan više za 7 post. U februaru 2013. godine prevezeno je 724.231 tona robe, što je u odnosu na isti period prošle godine, kada je elementarna snježna nepogoda blokirala sve privredne subjekte u BiH, više za čak 83 posto, a u odnosu na Plan više za 37 posto.
U januaru 2013. godine ostvareno je 79.535.868 NTKM, što je za 68 posto više u odnosu na isti period prošle godine i 48 posto više u odnosu na Plan. U februaru 2013. godine ostvareno je 75.663.119 NTKM, što je za čak 126 posto više u odnosu na isti period prošle godine i 55 posto više u odnosu na Plan. I u putničkom saobraćaju, ostvareno je povećanje prevoza za 6 posto u odnosu na Plan.
Razlog za izvanredan rezultat ostvaren u prevozu tereta u januaru i februaru tekuće godine, leži u uspješnoj unutrašnjoj organizaciji i poslovnoj politici ŽFBiH koja se ogleda, prije svega, u sklapanju kvalitetnih poslovnih ugovora sa komitentima i osposobljavanju mobilnih kapaciteta neophodnih za obavljanje prevoza.
Osposobljeni mobilni kapaciteti u radionicama ŽFBiH omogućili su da se odgovori na zahtjeve pojedinih privrednih subjekata koji su u proteklih pet mjeseci značajno povećali svoju proizvodnju i iskazali povećane potreba za uslugama transporta ŽFBiH. Ovakve poslovne rezultate nemoguće bi bilo ostvariti bez maksimalnog angažmana željezničkog operatora i svih uposlenika Željeznica FBiH.
Još samo da Vlada FBiH počne ispunjavati svoje Zakonom preuzete obaveze, željezničari ne bi strahovali za svoju egzistenciju.

Ostale vijestiArhiva