Slobodno vreme
Zdravlje
Pumpa koja iznutra ubija ćelije raka
07.05.2008. 12:00
Izvor: Blic
Pumpa koja iznutra ubija ćelije raka
Nanopumpa, specijalna mašina, napunjena je „camptothecinom“, lekom koji se koristi u hemoterapiji prilikom lečenja raka pankreasa ili debelog creva. Nanočestice su zatim ubačene u ljudske maligne ćelije u epruveti i ostavljene u mraku. Naučnici su uključili lampe i tako oslobodili lek koji izaziva programiranu ćelijsku smrt i u roku od pet minuta tumori su se smanjili!
Naučnici na Kalifornijskom univerzitetu u Los Anđelesu kreirali su mašinu koju su nazvali nanopumpa.
- Napunili smo je jakim lekom koji ubija ćelije raka. Ona deluje unutar žive ćelije, uništava samo maligne ćelije, a aktivira se uz pomoć svetlosti. To znači da smo uspeli da razvijemo mašinu koja lek protiv raka ubrizgava samo u maligne, a ne i u normalne ćelije - kaže Fujuhiko Tamanoi, autor pomenute studije.
Istraživanje predstavlja prvu demonstraciju oslobađanja leka protiv raka na zahtev i pod kontrolom, uz upotrebu mehanizovanih nanočestica u živim ćelijama, tvrdi Tamanoi. Nanopumpe su zapravo cevčice načinjene od silikata osetljivih na svetlost. Kada silikat dođe u kontakt sa svetlošću, majušni repići unutrar cevi počinju da se kreću napred-nazad i na taj način stvaraju struju koja lek istiskuje iz njegovog cilindričnog prebivališta. Što je veća količina svetlosti koja se na silikate usmerava, veća je i količina leka koja se istiskuje.
U prvobitnim probama istraživači su svoje nanomašine napunili „camptothecinom“, lekom koji se obično koristi za hemoterapiju prilikom lečenja raka pankreasa ili debelog creva. Nanočestice su zatim ubačene u ljudske maligne ćelije in vitro (u epruveti) i ostavljene u mraku. Kada je nakon toga na pet minuta bio uključen izvor svetlosti, oslobođen je lek koji izaziva apoptozu, odnosno programiranu ćelijsku smrt, i tumori su se smanjili.
Pošto se oslobađanje leka aktivira samo na mestima koja su obasjana svetlošću, naučnici su u mogućnosti da ovo oslobađanje unutar ćelija raka usmere. Istraživači napominju da je moguće i da se u nanopumpu ubace druge vrste lekova, za lečenje drugih bolesti.
Ne postoji opasnost da se nanopumpe slučajno aktiviraju izlaskom na sunce, tvrde naučnici, jer ovi uređaji reaguju samo na svetlost vrlo specifične talasne dužine.
Tamanoi očekuje da će sistem ubrizgavanja lekova uz pomoć nanopumpi teći bez problema, ali da će do tada sigurno proći još nekoliko godina.