Vesti
Društvo i ekonomija
Danas je Badnji dan
06.01.2009. 12:00
Izvor: RTS
Danas je Badnji dan
Srpska pravoslavna crkva i njeni vernici počinju praznovanje Badnjeg dana i Badnje večeri, kojima se svečano najavljuje Božić, dan rođenja Isusa Hrista.
U pravoslavnim hramovima i domovima danas se praznuju Badnji dan i Badnje veče, kojima se svečano najavljuje Božić, dan rođenja Isusa Hrista.
Iako mesec i dan rođenja Isusa Hrista nisu utvrđeni, taj praznik se, još od 380. godine nove ere, po starom, Julijanskom kalendaru, slavi 7. januara, a crkve koje koriste novi, Gregorijanski kalendar, slave ga 25. decembra.
Božić je porodični praznik i slavi se u kući. Smatra se da bi tog dana svi koji su tokom godine bili u svađi, trebalo da se izmire i oproste uvrede.
Badnji dan je u srpskom narodu i crkvi dobio ime po badnjaku, koji se prema drevnom običaju, uoči praznika Roždestva Isusa Hrista, sa prvim sutonom, unosi u domove.
Badnjak je mlado hrastovo ili cerovo drvo koje se, kako nalaže običaj, pali po unošenju u kuću, gde dogoreva do ponoći kada nastaje božićno slavlje. U velikim gradovima, običaj je pojednostavljen, pa se u kuću samo unosi svežanj suvih grančica cera ili hrasta sa slamom.
Badnjak je simbol drveta koje su, prema predanju, pastiri doneli Josifu i Mariji da založe vatru i zagreju pećinu u kojoj je rođen Isus.
Prema Jevanđelju, Isus je rođen na slami, pa odatle i slama u svežnju badnjaka, kao i običaj da se prostire u hrišćanskim domovima.
Badnje veče je i verski i porodični praznik pa se za unošenje ili spaljivanje badnjaka u pravoslavnom hrišćanstvu vezuje i porodično slavlje.
Oko badnjaka koji dogoreva ukućani se greju ljubavlju i slogom.
Božiću prethodi 40-dnevni post, a na dan praznika trpeza je bogata.
Pravoslavci mese česnicu i lome je na onoliko delova koliko ima ukućana.
U česnicu se stavlja novčić od srebra ili zlata koji simbolizuje dar novorođenome Hristu, a veruje se da će onaj u čijem komadu bude novčić, naredne godine biti srećan.
U noći između 13. i 14. januara, osmog dana po rođenju Hrista, po starom kalendaru se obeležava početak Nove godine, jer se smatra da je tog dana Hrist bio obrezan.
Crkva je ustanovila praznik upisan crvenim slovima, poznat u narodu kao "Mladi Božić", a Srbi ga još zovu Pravoslavna nova godina.
Praznik proslavljaju Srpska pravoslavna crkva, Ruska pravoslavna crkva, Jerusalimska patrijaršija i Sveta gora koje su zadržale Julijanski kalendar, dok ostale hrišćanske crkve Božić proslavljaju 13 dana ranije, po Gregorijanskom kalendaru.
Praznična bdenja i molitve u kojima se pominju događi vezani za rođenje Isusa Hrista u Vitlajemu biće služeni u svim hramovima, a u beogradskom hramu Svetog Save na Vračaru služiće vikarni episkop patrijarha Pavla, Atanasije hvostanski.
Episkop Atanasije predvodiće i obred paljenja badnjaka ispred Spomen-hrama na Svetosavskom platou.
Praznično bdenje počinje u 16 časova u svim hramovima SPC, a Badnje veče završava se tačno u ponoć, kada se služi prva božićna liturgija i slavi Rođenje Hristovo, najradosniji praznik za hrišćanski svet.