Slobodno vreme
Turistički vodič
Prva srpska prestonica
25.02.2008. 12:00
Izvor: Blic
Prva srpska prestonica
Bogata istorija koja krasi Kragujevac danas se može videti u sačuvanim građevinama iz pretprošlog veka, u uličici ne većoj od pola kilometra, poznatijoj kao Milošev venac. U tom kompleksu je Dvor kneza Miloša, Amidžin konak, Knjaževsko-srpski teatar, Prva gimnazija, Stara crkva i Skupština u kojoj su donošene važne odluke za zemlju. Jer, ovaj grad je svoj procvat i razvoj doživeo zahvaljujući mudrosti tadašnjeg vladara kneza Miloša Obrenovića koji je prestolovao u Kragujevcu.
Od kraja XIX i početkom XX veka nastaje nova čaršija. U centru grada, umesto trošnih, prizemnih kućica podignute su nove zgrade po uzoru na one u Beču i Pešti.
Malo gradova u Srbiji ima tako prepoznatljive simbole kao Kragujevac. Poznat je kao grad oružara i automobila. I kao jedan od najvećih stradalnika u Drugom svetskom ratu. Nezaobilazan je spomenik streljanim đacima i profesorima u Šumaricama, kao najpotresnije svedočanstvo o tragediji koja je zadesila grad 21. oktobra 1941. godine, kada su nemački okupatori streljali više hiljada nedužnih Kragujevčana.
Za Kragujevac danas kažu da je grad zelenila, sa preko 200 kilometara drvoreda. Jedini u Srbiji u samom gradskom jezgru ima dva jezera - Bubanj i Šumarice. A na obalama Lepenice, koja razdvaja grad na dva dela, sagrađeno je čak sedam mostova. Jedan od njih, Kameni ili kako ga ovde zovu Stari most, prvi je sagrađen u Srbiji. I prvi je u zemlji u kome je otvoren Javni slatokovodni akvarijum sa preko petsto vrsta podvodnog životinjskog sveta, pa i onih iz sliva Amazona.
U Kragujevcu se danas organizuju nezvanične moto trke, gde se entuzijasti svakog prvog utorka u mesecu okupljaju i u modifikovanim automobilima voze svoje krugove u jedinstvenoj šumadijskoj Monci. Ali ne nedostaju ni prestižni pozorišni i muzički festivali.
- Najlepše je doći i maju ili oktobru, kada se na sve strane čuju zvuci violina, klavira, harmonike. Oktobarske muzičke svečanosti i Joakimfest, kada je teatar prepun ljubitelja pozorišta, treba lično doživeti. Ovde možete da upoznate mlade pesnike, muzičare, glumce, da razgovarate s njima. Miholjsko leto je najlepše u Šumaricama i Velikom parku - kaže prof. Marija Rakić, mlada književnica, koja je napisala najbolji ciklus pesama na Balkanu.
Nadomak Kragujevca proizvodi se čuvena rakija „žuta osa“, koja se nalazi i na vinskoj karti „Ricovih“ hotela. Obiluje etno i starogradskim restoranima, kojih ima na svakom koraku. Gost, u krajnjem slučaju, može da proba jagnjeću čorbu ili crevca u lepinji koje se prave u poznatim kafana „Balkan“ i „Stara Srbija“.
Ali, nasuprot tradicionalnim kafanama, poznat je i po poslastičarnici „Srce“ koja izgleda kao da je premeštena iz nekog italijanskog grada i iz koje američki ambasador naručuje kolače. Bašte u nekoliko pešačkih zona, koje su od ranog proleća, pa sve do prvih mrazeva prepune mladog i lepog sveta, postale su svojevrstan brend grada. I možda bi na kraju opisa prve srpske prestonice, u kojoj danas živi 180.000 stanovnika, najbolje poslužila rečenica Čeha Konstantina Jirečeka koju je zapisao 1874. godine:
„Beograd je Evropa. Ali ako hoćete da vidite pravo srpsko mesto, idite u Kragujevac.“