Kroz Vinču i Grocku teče više od 20 kilometara reke Dunav. Ova naselja bi u bilo kojoj drugoj zemlji bila tretirana kao turistički centri, dok u Srbiji njihovim stanovnicima preti velika opasnost od zaraze.
U prilog ovoj tvrdnji govori i zvaničan stav Sekretarijata za zaštitu životne sredine, koji će u novom sazivu Skupštine grada zatražiti da se ovo područje proglasi za „prostor izuzetno ugrožene životne sredine“. Na pitanje, kako je moguće da stvari toliko izmaknu kontroli, niko nema logičan odgovor. Nadležni će reći: „Ovo je Srbija“, a stanovnici ovih naselja: „Očito ne brinemo o našim precima“.
Ovo je ujedno i najugroženiji deo priobalja Dunava, u koji se preko reke Bolečice slivaju otpadne vode iz mesta Vrčin, podavalskih naselja, Velikog sela, čvora Bubanj potok, Boleč, Kaluđerica i Leštani.

Vinča
Obično se kaže - ono što je Troja za Malu Aziju, to je Vinča za Balkan, Podunavlje, pa i za celu Srednju Evropu. Praistorijsko naselje u njoj, na desnoj obali Dunava, 14 kilometara nizvodno od Beograda, otkriveno je pre više od šest decenija. Istraživanja su pokazala da najstarija kultura Vinče pripada ranom periodu neolitskog ili ranog kamenog doba, a to je vreme od koga nas deli preko šezdeset vekova. Ovo neolitsko naselje, na žalost, nije doživelo svoj turistički procvat.
- Ovde, na žalost, ne dolaze strani turisti. Za arheološko nalazište zainteresovani su gosti iz unutrašnjosti. Zaista žalosno, obzirom da se radi o naselju koje zauzima prvo mesto među arheološkim lokalitetima u Evropi - kaže Đorđe, koji čamcem prevozi malobrojne turiste u Vinču.
Na jednom ovakvom kulturnom bogatstvu paralelno postoji i gradska deponija duže od tri decenije, u kojoj završava celokupni gradski otpad. Svo smeće iz domaćinstava i privrednih subjekata odlaže se u Vinču. Ova deponija je i jedina za teritoriju Beograda, svih gradskih i prigradskih opština, a zauzima prostor od 60 hektara.
- Zahvaljujući nadležnima iz JP „Gradska čistoća“ uspostavljena je kontrola nad deponijom, ali ona nije sanirana. Problem su i otpadne vode, koje se direktno slivaju u Dunav. Za četiri, pet godina trebalo bi da bude izgrađen sistem za prečišćvanja i verujem da će to promeniti stvari na bolje - kaže Branislav Božović, sekretar za životnu sredinu.
U Vinči postoji i jedini nuklerani institut, otvoren pre 60 godina. To je ujedno i jedino mesto u Srbiji gde se, isto toliko dugo, odlaže stotine kilograma nukleranog otpada.

Grocka
Nizovno Dunavom od Vinče, pre Grocke, stiže se do mesta „Ritopek“, poznatog po proizvodnji trešnje i višnje. Do njega se ne može prići brodićima, jer nema nijedan uređeni pristan. Svuda uz obalu nalaze se đubrišta, iako se radi o naselju koje je, kako tvrde stručnjaci, idealno mestu za turizam.
Slično je i sa Grockom, koju su nekad zvali „Jugoslovenska Kalifornija“. Ima izuzetnu klimu, pogodnu za razvoj vingradarstva. Zbog toga su verovatno iz svih krajeva Jugoslavije ovde kupovali vikendice. Sagrađeno ih je preko sedam i po hiljada, a više od četiri hiljade je napušteno. Ogromno imanje sa kućom i zemljištem u Grockoj sada može da se kupi za svega desetak hiljada evra. Priča se o izgradnji marine, sportska hala se gradi godinama, a jedino odmaralište, koje je nekad bilo veoma popularno, potpuno je propalo. U reku Bolečicu, koja se uliva Dunav, slivaju se sve otpadne vode i važi za otvoreni fekalni kolektor. Postoje namere da se ušće ove reke u Dunav proglasi za zaštićenu zonu.
Ne treba, međutim, zanemariti istorijski značaj ove opštine, koja je bila deo nekadašnjeg Carigradskog druma, uz koje se formiralo prvo naselje. Ona je sa jedne strane bila varošica, odnosno administrativni i trgovački centar, a sa druge, seosko naselje sa izvanrednim prirodnim uslovima. Takođe, teritorija ove opštine obiluje većim brojem arheoloških nalazišta. Na ovom prostoru dvadesetih godina dvadesetog veka otkriveno je 48 novih vrsta fosila školjki i puževa, koji nisu pronađeni nigde na teritoriji nekadašnjeg Panonskog mora. Pronađene su i velike količine fosila i raznih vrsta drveća. Na ušću Bolečice u Dunav postojalo je i veće naselje iz vremena badenske kulture, iz perioda od pre nove ere.
Nemar prema Dunavu podhitno se mora zaustaviti, da li zbog ljubavi prema prirodi, turizmu ili zdravlju ljudi koji žive na njegovoj obali. Koliko je ugrožena druga po veličini reka u Evropi dovoljno govori i zvaničan stav nadležnih da zdravlje njegovih priobalnih stanovnika može ozbiljno da bude ugroženo.

Ostale vestiArhiva