Sirijski pobunjenici se nadaju, a lojalisti predsednika Bašara el Asada strahuju, da bi Alepo mogao postati "sirijski Staljingrad" - mesto gde će se odigrati prelomna bitka rata. Ako se taj scenario obistini drevni grad će još jednom potvrditi svoj strateški značaj, zbog kojeg je u prošlosti bio nekoliko desetina puta opsedan i osvajan.
Ko god da u predstojećoj bitki pobedi u rukama će držati dragulj Levanta i, po svemu sudeći, budućnost Sirije.
A ne tako davno, njegovim kaldrmisanim ulicama odjekivao je topot konja iz zaprega, ali i magaraca koje jašu kuriri u celom lavirintu zidova i mirisa sapuna od maslina, egzotičnih začina, pržene kafe i kobasica.
Svaki turista koji ga je ikada posetio, barem je poželeo da se vrati u ovaj magični grad, a ogroman broj njih je to i učinio. Ta želja potiče iz neke volšebne sposobnosti Alepa da vam svaki put predoči još jedan svoj skriveni sloj koji do tada niste primećivali.
Zla kob tog grada, koji je od ljudske ruke u prošlosti stradao možda kao nijedna druga naseobina na svetu, krunisana je i najsmrtonosnijim zemljotresom koji je u istoriji pogodio mediteranski basen.
Grad je 1138. godine potresao zemljotres koji je, prema izvorima iz tog vremena, odneo 230.000 života, a veći tragični bilans imala su samo dva zemljotresa u Kini.
Najveću nesreću tom gradu, međutim, nije donela priroda, već brojne osvajačke vojske, kako drevne bliskoistočne civilizacije kojima je on bio primamljiv kao jedan od najvećih trgovačkih centara regiona, tako i ratnički narodi iz centralne Azije kojima on bio kapija Mediterana.
Alepo je danas, kao i kroz čitavu modernu istoriju, najveći grad Sirije, a bio je treći po veličini u Otomanskom Carstvu, odmah iza Istanbula i Kaira. Prve naseobine na tom mestu nastale su još u šestom milenijumu pre nove ere.
Iako je Damask oduvek bio „sveti“ grad, sedište vladara i raznih stranih osvajača, Alep je bio trgovačko sedište još iz doba Rimljana. Uprkos tome što oba grada nose titule „najduže kontinuirano naseljenih gradova sveta“, Alepovo istorijsko nasleđe je mnogo prijemčivije, što dokazuje činjenica da je baš u njemu čuvena književnica Agata Kristi dobila inspiraciju za pisanje „Ubistva u Orijent Ekspresu“.
U njemu se nalazi Arapski trgovački grad u kom ljudi pregovaraju o poslovima već vekovima.
Drevno ime grada, ujedno i njegov savremeni naziv na arapskom jeziku, jeste Halab, franački krstaši su ga prozvali Alep, dok je danas najčešće korišćen naziv Alepo italijanska verzija toponima.
Od najranijih dana Alepo je postao mamac za osvajače kao najveće nalazište gvožđa i bakra u regionu, a njegova vrednost je zatim, uporedo sa razvojem trgovinskih veza sa Dalekim istokom, postala nemerljiva jer se nalazio na krajnjoj tački puta svile.
Osvajali su ga Hetiti, Egipćani, Asirci, Makedonci, Seleukidi, Jermeni, Rimljani, Vizantinci, Mongoli, Arapi, Sasanidi, Turci, Francuzi i brojni drugi narodi. Dva puta su ga neuspešno opsedali i krstaši.
Danas o njegovoj bogatoj istoriji svedoči jedna od najvećih i najbolje očuvanih srednjovekovnih citadela koja se uzdiže na brdu u centru grada, a stara gradska četvrt Alepa je stavljena na listu svetske kulturne baštine UNESCO.
Danas je Alepo grad površine oko 200 kvadratnih kilometara, i sa oko 2,5 milona stanovnika predstavlja najmnogoljudniji grad Sirije, a u njemu, pored sunitskih muslimana, uglavnom Arapa, živi i oko četvrt miliona hrišćana.
Grad predstavlja industrijsko sedište Sirije, kao i centar proizvodnje maslina i pistaća, a osim zbog svog ekonomskog značaja, suštinski je važan i zbog vojno-strateškog položaja.
Zbog blizine granice sa Turskom nalazi se na najvažnijoj liniji snabdevanja pobunjeničkih snaga i predstavlja svojevrsnu prestonicu većinskog sunitskog stanovništva u Siriji, budući da je gotovo čitavo primorje Sirije većinski naseljeno alavitima, verskom grupom koja je bliska šiitskom islamu, a kojoj pripada i vladajuća porodica Asad.
Alaviti danas čine ubedljivu većinu u najvišim vojnim i bezbednosnim strukturama Sirije. Rivalitet Damaska i Alepa obeležio je i modernu istoriju Sirije, a tokom kolonijalne uprave Francuza nad Sirijom je, između 1920. i 1925. godine, čak postojala i Država Alepo, koja je potom ujedinjena sa Damaskom i Državom Alavita i tako postala sastavni deo Sirijske federacije.
Francuzi su potom, posle antikolonijalne pobune u Siriji, ponovo pokušali da uspostave Državu Alepo, što nije uspelo zbog snažnog nacionalnog pokreta Sirijaca.
Posle sticanja nezavisnosti, rivalitet Damaska i Alepa je formalizovan podelom Nacionalnog bloka, stranke proistekle iz antikolonijalnog ustanka, na dve partije: Nacionalnu partiju sa sedištem u Damasku i Narodnu partiju sa sedištem u Alepu.
Jaz dva grada produbljen je dolaskom na vlast Hafeza Asada 1970. godine, koji se poslovnim krugovima iz Damaska, uz čiju je podršku došao na vlast, odužio tako što je ekonomski centar država preselio iz Alepa u Damask.

Ostale vestiArhiva