Pravoslavni vernici u Srbiji slave u subotu uveče Badnje veče, a u nedelju, 7. januara - Božić.

Božić označava rođenje Hristovo i najradosniji je od svih velikih hrišćanskih praznika. Za njega su vezani mnogi običaji, koji vreme od nekoliko nedelja oko Božića čine najsvečanijim periodom u celoj kalendarskoj godini.

Iako mesec i dan rođenja Isusa Hrista nisu tačno utvrđeni, taj praznik se uvek slavi 7. januara [hrišćani koji se pridržavaju Gregorijanskog kalendara to čine 25. decembra] još od 380. godine nove ere.

Prema drevnom verovanju i običaju, Božić se smatra veselim porodičnim praznikom. Na taj dan se ne ide u goste, već se Hristovo rođenje proslavlja u sopstvenoj kući. Hrišćani tradicionalno veruju da bi tog dana svi koji su tokom godine bili u svađi, trebalo da se izmire i eventualno oproste jedni drugima nanete uvrede.

Proslava Božića počinje dan ranije, na Badnji dan. Tada domaćin [u seoskim pravoslavnim sredinama] odlazi u šumu po hrastovo drvo - badnjak. Uveče se badnjak stavlja na ognjište, jer hrastovo granje na vatri simbolizuje svetlost i toplotu, koja greje i zbližava ukućane.

U gradovima se na Badnje veče, takođe, poštuje običaj unošenja badnjaka u kuću. Uoči praznika slamom se posipa pod kuće, čime se dočarava pećina u Vitlejemu u kojoj je Hristos rođen.

Božiću prethodi 40-dnevni post, a na sam dan praznika trpeza je bogata i mrsna. U domovima pravoslavnih vernika za Božić se mesi česnica i ona se lomi na onoliko delova koliko ima ukućana. U česnicu se stavlja i novčić od srebra ili zlata, koji simbolizuje dar novorođenome Hristu.

Prema običaju, kod pravoslavaca na Božić u kuću rano ujutro dolazi položajnik, po pravilu muškarac, koji čestita praznik i poželi sreću, napredak i zdravlje domaćinovom domu. Na ovaj praznik pravoslavni vernici pozdravljaju se sa 'Hristos se rodi', a odgovara se sa 'Vaistinu se rodi'. Božić se slavi tri dana.

Osmog dana, po rođenju Hristovom, obeležava se po starom kalendaru početak Nove godine, jer se smatra da je tog dana po rođenju Hrist bio obrezan i Crkva je u spomen na taj događaj ustanovila praznik upisan crvenim slovima, poznat u narodu kao mladi Božić, a Srbi ga zovu 'Pravoslavna [ili 'srpska'] nova godina', koja se kod pravoslavaca proslavlja u noći između 13. i 14. januara.

Ostale vestiArhiva